SİNEMA YAZARI KEREM AKÇA'NIN RESMİ WEB SİTESİ
  • Ana sayfa
  • Biyografi
  • Vizyon
    • 26 Nisan 2019
    • 3 Mayıs 2019
    • 10 Mayıs 2019
    • 17 Mayıs 2019
    • 31 Mayıs 2019
    • 7 Haziran 2019
    • 14 Haziran 2019
    • 21 Haziran 2019
    • 28 Haziran 2019
    • 5 Temmuz 2019
    • 12 Temmuz 2019
    • 19 Temmuz 2019
    • 26 Temmuz 2019
    • 2 Ağustos 2019
    • 9 Ağustos 2019
    • 16 Ağustos 2019
    • 23 Ağustos 2019
    • 30 Ağustos 2019
    • 6 Eylül 2019
    • 20 Eylül 2019
    • 27 Eylül 2019
    • 4 Ekim 2019
    • 11 Ekim 2019
    • 18 Ekim 2019
    • 25 Ekim 2019
    • 1 Kasım 2019
    • 8 Kasım 2019
    • 15 Kasım 2019
    • 22 Kasım 2019
    • 29 Kasım 2019
    • 6 Aralık 2019
    • 13 Aralık 2019
    • 20 Aralık 2019
    • 27 Aralık 2019
    • 3 Ocak 2020
    • 10 Ocak 2020
    • 17 Ocak 2020
    • 24 Ocak 2020
    • 31 Ocak 2020
    • 7 Şubat 2020
    • 14 Şubat 2020
    • 21 Şubat 2020
    • 28 Şubat 2020
    • 6 Mart 2020
    • 13 Mart 2020
    • 22 Mayıs 2020
    • 29 Mayıs 2020
    • 5 Haziran 2020
    • 18 Haziran 2020
    • 26 Haziran 2020
    • 10 Temmuz 2020
    • 17 Temmuz 2020
    • 24 Temmuz 2020
    • 29 Temmuz 2020
    • 7 Ağustos 2020
    • 14 Ağustos 2020
    • 21 Ağustos 2020
    • 28 Ağustos 2020
    • 4 Eylül 2020
    • 25 Eylül 2020
    • 2 Ekim 2020
    • 9 Ekim 2020
    • 6 Kasım 2020
    • 11 Aralık 2020
    • 14 Mayıs 2021
    • 9-11 Haziran 2021
    • 25 Haziran 2021
    • 2 Temmuz 2021
    • 16 Temmuz 2021
    • 23 Temmuz 2021
  • Eleştiri
    • 52 Salı (2013)
    • A Ghost Story (2017)
    • Acı Aşk (2009)
    • Aether (2019)
    • Akvaryum (2009)
    • Ali Kundilli 2 (2016)
    • Anarşi (2014)
    • Annabelle (2014)
    • Ant-Man (2015)
    • Apollo 11 (2019)
    • Ara (2007)
    • Aşırıcılar (2010)
    • Aşkın (500) Günü (2009)
    • Ayı Paddington (2014)
    • Babylon 2022
    • Beyaz Tanrı (2014)
    • Bir Zamanlar Anadolu'da (2011)
    • Bombshell (2019)
    • Buhar Çocuk (2004)
    • Camp X-Ray (2014)
    • Can Dostum (2011)
    • Cats (2019)
    • Cennet (2014)
    • Chi-Raq (2015)
    • Creed (2015)
    • Çalgı Çengi (2011)
    • Çöl Kraliçesi (2015)
    • Deepwater Horizon (2016)
    • Delikanlı (2010)
    • Doğulu Çocuklar (2013)
    • Dünyanın En Güzel Kokusu (2016)
    • Eyyvah Eyvah (2010)
    • Fatih'in Fedaisi: Kara Murat (2015)
    • Futbol A.Ş. (2004)
    • Geceler ve Haftasonları (2008)
    • Geçmiş (2013)
    • Genç Pehlivanlar (2016)
    • Gençlik (2015)
    • Geronimo (2014)
    • Gişe Memuru (2010)
    • Görevimiz Tehlike 4 (2011)
    • Güeros (2015)
    • Havana'ya Dönüş (2014)
    • Herkese Karşı Tek Başına (1998)
    • Hoşçakal (2011)
    • House of the Devil (2009)
    • Il Divo (2008)
    • İki Aşık (2008)
    • İki Gün ve Bir Gece (2014)
    • İnsanları Seyreden Güvercin (2014)
    • İstemsiz (2008)
    • İtiraflar (2010)
    • Joe (2013)
    • John Wick (2014)
    • Jojo Rabbit (2019)
    • Kan Arzusu (2009)
    • Kara Panter (2018)
    • Kar Beyaz (2010)
    • Kızıl Amnezi (2014)
    • Kızkardeşim Evleniyor (2007)
    • Kimliksiz (Unknown) (2011)
    • Kör Nokta (2009)
    • Körfez (2017)
    • Kurt Çocuklar (2012)
    • Labirent: Ölümcül Kaçış (2014)
    • Lanet (2012)
    • Limonata (2015)
    • Locke (2014)
    • Mahmut ile Meryem (2013)
    • Makul Davranış (2014)
    • Mamma Mia (2008)
    • Manhattan'da Sihir (2007)
    • Milyoner (2008)
    • Morg Görevlisi (2010)
    • Mumya: Ejder İmparatorunun Mezarı (2008)
    • Nuh Tepesi (2019)
    • Nükleer Santral (2013)
    • Ölümümün Hikayesi (2013)
    • Özgürlüğe Doğru (2007)
    • Pacific Rim (2013)
    • Peri Ağzı Olmayan Kız (2019)
    • Piercing (2018)
    • Prometheus (2012)
    • Saint Laurent (2014)
    • Saksı Olmanın Faydaları (2012)
    • Salgın (2011)
    • Scott Pilgrim Dünya'ya Karşı (2010)
    • Selah and the Spades (2019)
    • Sleuth (2007)
    • Soysuzlar Çetesi (2009)
    • Speed Racer (2008)
    • Starlet (2012)
    • Şanslı Slevin (2006)
    • Tabanca (2005)
    • Tenet (2020)
    • Tek Başına Bir Adam (2009)
    • Tinker Tailor Soldier Spy (2011)
    • Ve Perde: Sils Maria (2014)
    • Whiplash (2014)
    • Wolverine 3D (2013)
    • Yenilmezler (2012)
    • Yılın Kadını (1942)
    • Ziyaretçiler (2008)
  • Röportajlar
    • Béla Tarr
    • Ben Affleck
    • Carlos Reygadas
    • Gaspar Noé
    • Jessica Chastain
    • Jim Sheridan
    • Kati Outinen
    • Morgan Freeman
    • Rutger Hauer
    • Steven Soderbergh
    • Tsai Ming-Liang
    • Volker Schlöndorff
  • Yönetmenler
    • Aleksei German
    • David Lynch
    • Jean-Luc Godard
    • Jim Jarmusch
    • Luc Besson
    • Stanley Kubrick
    • Steven Spielberg
  • Klasikler
    • Branded to Kill (1967)
    • Double Suicide (1969)
    • Katil Doğanlar (1994)
    • King Kong (1933)
    • Maymunlar Cehennemi (1968)
    • Performance (1970)
    • Tatlı Hayat (1960)
  • Diğer yazılar
    • Oscar >
      • 74. Altın Küre tahminleri
      • 75. Altın Küre aday tahminleri
      • 76. Altın Küre tahminleri
      • 77. Altın Küre tahminleri
      • 78. Altın Küre aday tahminleri
      • 78. Altın Küre tahminleri
      • 73. Bafta aday tahminleri
      • 74. BAFTA ödül tahminleri
      • 27. SAG aday tahminleri
      • 92. Oscar tahminleri
      • 27. SAG tahminleri
      • Oscar 2021 Belgesel Kısa Listesi Tahminleri
      • 2021 National Board of Review tahminler
      • 79. Altın Küre aday tahminleri
      • 2022 Kısa Liste Tahminleri
      • 79. Altın Küre tahminleri
      • 2022 Meslek Birlikleri aday tahminleri
      • 75. Bafta aday tahminleri
      • 28. SAG tahminleri
      • 2022 Indie Spirit Tahminleri
      • 2022 DGA tahminleri
      • 75. BAFTA ödül tahminleri
      • 2022 PGA+WGA tahminleri
      • 94. Oscar tahminleri
      • 32. Gotham ödül tahminleri
      • 32. EFA ödül tahminleri
      • 80. Altın Küre aday tahminleri
      • 2023 Kısa Liste Tahminleri
      • 80. Altın Küre tahminleri
      • 29. SAG aday tahminleri
      • 33. PGA aday tahminleri
      • 76. Bafta aday tahminleri
    • Dosyalar/En İyiler listeleri >
      • 2019'un En İyi 20 Yerli Filmi
      • 2019'un En İyi 50 Yabancı Film (Vizyon)
      • 2019'un En İyi 15 Netflix Filmi
      • 2000-2010 arası en iyi 10 müzikal
      • 2010'ların En İyi 30 Yerli Filmi
      • 2010'ların En İyi 15 Spor Filmi
      • 2010'ların En İyi 15 Müzikal Filmi
      • 2010'ların En İyi 18 Western'i
      • 2010'ların En İyi 16 Aksiyon Filmi
      • 2010'ların En İyi 25 Gençlik Filmi
      • 2010'ların En İyi 30 Belgeseli
      • 2010'ların En Özgün 35 Aşk Filmi
      • 2010'ların En Özgün 30 Animasyonu
      • 2010'ların En iyi 40 Fantastik Filmi
      • 2010'ların En iyi 50 Suç Filmi/Neo-Noir'ı
      • 2010'ların En iyi 60 Korku Filmi
      • 2010'ların En Özgün 75 Bilimkurgu Filmi
      • 2010'ların En Özgün 50 Komedi Filmi
      • 2016'nın En İyi 35 Yabancı Filmi
      • 2016'nın En İyi 15 Yerli Filmi
      • 2015'in En İyi 35 Yabancı Filmi
      • En İyi 15 Hapishane Filmi
      • En İyi 10 Seçim Filmi
      • En İyi 15 müzisyen biyografisi filmi
      • 2020'nin En İyi 15 Yerli Filmi
      • 2020'nin En İyi 15 Yabancı Filmi (Fiziksel Vizyon)
      • Kabuslar Evi Mini Dizisi
      • 2020'nin En Zayıf 70 Yabancı Filmi
      • 2021'in En İyi 30 Yabancı Dijital Filmi
      • 2021'in En İyi 20 Yabancı Sinema Filmi
      • 2021'in En İyi 15 Yerli Filmi
      • 2022'nin En İyi 30 Amerikan Filmi
      • 2022'nin En İyi 70 Uluslararası Filmi
    • Festivaller >
      • Berlin / 2017 Jüri İzlenimleri
      • Cannes / 2009 - 3
      • Toronto / 2010 - 2
    • Bize de bekleriz >
      • Doomsday (2008)
      • Bize de bekleriz: Hansel ve Gretel (2007)
      • Bize de bekleriz: High Art (1998)
      • Bize de bekleriz: Margaret (2011)
      • Bize de bekleriz: Miracle at. St Anna (2008)
      • Bize de bekleriz: Predestination (2014)
      • Rocket Science (2007)
      • Bize de bekleriz: Somersault (2004)
      • Bize de bekleriz: Sugar (2008)
      • Bize de bekleriz: Super (2010)
      • The Brøken (2008)
      • Bize de bekleriz: Vinyan (2008)
    • Sürpriz DVD >
      • Napoleon Dynamite (2004)
  • İletişim

'ŞREK'İN AÇTIĞI YOLDAN...

ımdb

27/12/2007 - Sinema.com

FİLMİN NOTU: 8

Resim
Şrek’in animasyon dünyasına getirdiği yapıbozucu film modelini kullanan bir yapım “Manhattan’da Sihir”. Son dönemde Disney’in yaş ortalamasını yukarılara çekmek için ürettiği projelerin en yaratıcı örneklerinden. Tabii, animasyon ile kurmacayı iç içe geçiren filmler içinde farklı bir yere oturmayı da ihmal etmiyor...  

Disney’in son yıllardaki şirket kimliğine baktığımızda; bir koldan DreamWorks Animation’ın yetişkinlere hitap eden animasyonlarıyla yarışan 3 boyutlu animasyon örnekleri ürettiğini –ki bunların çoğu Pixar’ın altında-, başka bir koldan ise klasikleşen 2 boyutlu animasyonlarını bir şekle şemale sokmaya çalıştığını görebiliyoruz. ”Manhattan’da Sihir” (“Enchanted”) de, bu ikinci kolu takip eden bir kurmaca-animasyon kırması. Bu yönüyle de, gerçek karakterlerle animasyon kişiliklerini iç içe sokan “Looney Tunes Maceraya Devam” (“Looney Tunes: Back in Action”, 2003), “Roger Rabbit” (“Who Framed Roger Rabbit”, 1988) gibi örneklerle akrabalık bağı kurulabilir rahatlıkla... Ancak filmin yapmak istediğini bu kadar basite indergersek hata yapmış oluruz. Çünkü Disney, Billy Kelly’nin yazarlığında ve Kevin Lima’nın yönetmenliğindeki eserinde, daha çok postmodern bir yapı inşa etmeye çalışıyor.                                                                                                         

'ŞREK'İN MODERN BİR KLASİK OLDUĞUNU KANITLIYOR  
                                                                                                                            
Bu noktada da gözümüzün önüne hemen, animasyonun formüllerini ters yüz eden postmodern animasyon “Şrek” (“Shrek”, 2001) geliyor. Şrek, kısa zamanda animasyon türünün içinde modern bir klasik haline gelmekle birlikte, bütün şirketlerin animasyon ezberini değiştiren eser oldu aynı zamanda. Bu farklılığın en büyük sebebi, derin alt metinleriyle ve yapıbozucu yapısıyla, animasyonun yaş ortalamasını yukarılara çekiyor olmasıydı. En önemlisi de türün ve masalların alışılageldik formüllerini, baş kahramanı bir öteki olarak çizmek gibi çeşitli işlevsel numaralarla tepetaklak etmesiydi. “Manhattan’da Sihir” de, “Şrek”i modern klasik haline getiren film modelini hiç çekinmeden kullanarak, masalların bildik formüllerini bozup yeni bir yapı inşa etmeye soyunuyor.

Öncelikle 2 boyutlu bir animasyon olarak başlıyor. 1.85:1 oranında izlediğimiz bu 50’ler-60’lar Disney animasyonu formatı, bildiğimiz Pamuk Prenses hikayesini Rapunzel ile karıştırarak yeni bir hikaye iskeleti oluşturuyor. Ormanda yaşayan bir prenses, onunla evlenmek isteyen bir prens ve bu evliliği engellemek isteyen kötü kalpli bir cadı (sonradan prensin annesi olduğunu öğreniyoruz), ana karakterler olarak öne çıkarlar. Ardından Amy Adams’ın canlandırdığı prenses, Susan Sarandon’ın canlandırdığı cadı tarafından bir kuyuya atılınca, kötü bir büyünün sonucu olarak kendini dünyada bulur. Bu noktadan sonra çizgi dünyanın kahramanları yavaş yavaş günümüz New York’una transfer olurlar ve şehir hayatının içinde bir koşuşturmaca başlar. Tabii bu kısımlarda bir anda film, 2.35:1 formatına transfer olarak gerçek ile hayal arasındaki derin çizgileri daha somut bir şekilde kurmuş oluyor...  

ANA KAYNAĞI: ZAMAN YOLCULUĞU FİLMLERİ VE PERİ MASALI FİLMLERİ

“Manhattan’da Sihir”, aslında arkasına iki alt türü alıyor: Bilimkurgunun alt türü zaman yolculuğu filmleri ve fantezi filmlerinin alt türü peri masalı filmleri. Öncelikle peri masalı filmlerindeki ‘çocuk yaşlarda bir karakterin gerçek dünyadan hayal dünyasına geçmesi’ motifini tersine çevirerek, hayal dünyasının kahramanını gerçek dünyaya geçirmeyi tercih ediyor. Tabii bu, katharsis kodlamalarını tamamen tepetaklak ediyor. Bunun üzerine, alt türün aile odaklı didaktik ve tutucu mesajları da tersine çevrilmiş oluyor. Ailenin her zaman ayakta durması ve çocukların kötülüklerden uzak durması gerektiği gibi beylik mesajlar rafa kalkıyor bir anda. Bunun da en önemli sebebi alışık olmadığımız bir ana karakter yoluyla kurduğu postmodern yapısı. Tabii işin içine, Leydi ve Sokak Köpeği’nden Pamuk Prenses’e, Kırmızı Başlıklı Kız’dan Uyuyan Güzel’e kadar pastiş kavramını aktif hale getiren birçok masal iskeleti giriyor. Ama esas olarak dramatik yapının, Pamuk Prenses masalını ters yüz etme yoluyla düzenlendiğini iddia edebiliriz.

Filmin zaman yolculuğu alt türü ile yaptıklarına geçtiğimizde, bu formülü komedi kavramının içinde uygulayan en yakın örnekler olarak “Çılgın Konuklar” (“Just Visiting”, 2001) ve “Büyülü Çift” (“Kate & Leopold”, 2001) gibi filmleri görebiliyoruz, ki bunlarda eski çağlardan günümüze geçiş yapan bir karakterin çağ farkları üzerine yaşadığı adaptasyon süreçleri mizaha dökülüyordu. Bu filmde de, ‘masal dili-gerçek hayat dili’ ve ‘yazılmış yaşamlar-doğal yaşamlar’ gibi ikilemlerle yürüyen kültür ve zaman farkları komedisine başvuruluyor. Tabii bu yollarla gelen animasyondan fışkırmış klasik müzikal sahneleri ve onların koreografilerindeki derin uğraş da, özellikle dikkatimizi cezbeden bir tür kırması çıkarıyor karşımıza. Bu detayların oluşturduğu toplamda “Enchanted”ın, “Şrek”in izinden giderek ‘Büyülü’ olan tam çevriminin ismini alan yapay bir postmodern masal inşa ettiğini belirtmek de boynumuzun borcu...

Powered by Create your own unique website with customizable templates.