SİNEMA YAZARI KEREM AKÇA'NIN RESMİ WEB SİTESİ
  • Ana sayfa
  • Biyografi
  • Vizyon
    • 26 Nisan 2019
    • 3 Mayıs 2019
    • 10 Mayıs 2019
    • 17 Mayıs 2019
    • 31 Mayıs 2019
    • 7 Haziran 2019
    • 14 Haziran 2019
    • 21 Haziran 2019
    • 28 Haziran 2019
    • 5 Temmuz 2019
    • 12 Temmuz 2019
    • 19 Temmuz 2019
    • 26 Temmuz 2019
    • 2 Ağustos 2019
    • 9 Ağustos 2019
    • 16 Ağustos 2019
    • 23 Ağustos 2019
    • 30 Ağustos 2019
    • 6 Eylül 2019
    • 20 Eylül 2019
    • 27 Eylül 2019
    • 4 Ekim 2019
    • 11 Ekim 2019
    • 18 Ekim 2019
    • 25 Ekim 2019
    • 1 Kasım 2019
    • 8 Kasım 2019
    • 15 Kasım 2019
    • 22 Kasım 2019
    • 29 Kasım 2019
    • 6 Aralık 2019
    • 13 Aralık 2019
    • 20 Aralık 2019
    • 27 Aralık 2019
    • 3 Ocak 2020
    • 10 Ocak 2020
    • 17 Ocak 2020
    • 24 Ocak 2020
    • 31 Ocak 2020
    • 7 Şubat 2020
    • 14 Şubat 2020
    • 21 Şubat 2020
    • 28 Şubat 2020
    • 6 Mart 2020
    • 13 Mart 2020
    • 22 Mayıs 2020
    • 29 Mayıs 2020
    • 5 Haziran 2020
    • 18 Haziran 2020
    • 26 Haziran 2020
    • 10 Temmuz 2020
    • 17 Temmuz 2020
    • 24 Temmuz 2020
    • 29 Temmuz 2020
    • 7 Ağustos 2020
    • 14 Ağustos 2020
    • 21 Ağustos 2020
    • 28 Ağustos 2020
    • 4 Eylül 2020
    • 25 Eylül 2020
    • 2 Ekim 2020
    • 9 Ekim 2020
    • 6 Kasım 2020
    • 11 Aralık 2020
    • 14 Mayıs 2021
    • 9-11 Haziran 2021
    • 25 Haziran 2021
    • 2 Temmuz 2021
    • 16 Temmuz 2021
    • 23 Temmuz 2021
  • Eleştiri
    • 52 Salı (2013)
    • A Ghost Story (2017)
    • Acı Aşk (2009)
    • Aether (2019)
    • Akvaryum (2009)
    • Ali Kundilli 2 (2016)
    • Anarşi (2014)
    • Annabelle (2014)
    • Ant-Man (2015)
    • Apollo 11 (2019)
    • Ara (2007)
    • Aşırıcılar (2010)
    • Aşkın (500) Günü (2009)
    • Ayı Paddington (2014)
    • Babylon 2022
    • Beyaz Tanrı (2014)
    • Bir Zamanlar Anadolu'da (2011)
    • Bombshell (2019)
    • Buhar Çocuk (2004)
    • Camp X-Ray (2014)
    • Can Dostum (2011)
    • Cats (2019)
    • Cennet (2014)
    • Chi-Raq (2015)
    • Creed (2015)
    • Çalgı Çengi (2011)
    • Çöl Kraliçesi (2015)
    • Deepwater Horizon (2016)
    • Delikanlı (2010)
    • Doğulu Çocuklar (2013)
    • Dünyanın En Güzel Kokusu (2016)
    • Eyyvah Eyvah (2010)
    • Fatih'in Fedaisi: Kara Murat (2015)
    • Futbol A.Ş. (2004)
    • Geceler ve Haftasonları (2008)
    • Geçmiş (2013)
    • Genç Pehlivanlar (2016)
    • Gençlik (2015)
    • Geronimo (2014)
    • Gişe Memuru (2010)
    • Görevimiz Tehlike 4 (2011)
    • Güeros (2015)
    • Havana'ya Dönüş (2014)
    • Herkese Karşı Tek Başına (1998)
    • Hoşçakal (2011)
    • House of the Devil (2009)
    • Il Divo (2008)
    • İki Aşık (2008)
    • İki Gün ve Bir Gece (2014)
    • İnsanları Seyreden Güvercin (2014)
    • İstemsiz (2008)
    • İtiraflar (2010)
    • Joe (2013)
    • John Wick (2014)
    • Jojo Rabbit (2019)
    • Kan Arzusu (2009)
    • Kara Panter (2018)
    • Kar Beyaz (2010)
    • Kızıl Amnezi (2014)
    • Kızkardeşim Evleniyor (2007)
    • Kimliksiz (Unknown) (2011)
    • Kör Nokta (2009)
    • Körfez (2017)
    • Kurt Çocuklar (2012)
    • Labirent: Ölümcül Kaçış (2014)
    • Lanet (2012)
    • Limonata (2015)
    • Locke (2014)
    • Mahmut ile Meryem (2013)
    • Makul Davranış (2014)
    • Mamma Mia (2008)
    • Manhattan'da Sihir (2007)
    • Milyoner (2008)
    • Morg Görevlisi (2010)
    • Mumya: Ejder İmparatorunun Mezarı (2008)
    • Nuh Tepesi (2019)
    • Nükleer Santral (2013)
    • Ölümümün Hikayesi (2013)
    • Özgürlüğe Doğru (2007)
    • Pacific Rim (2013)
    • Peri Ağzı Olmayan Kız (2019)
    • Piercing (2018)
    • Prometheus (2012)
    • Saint Laurent (2014)
    • Saksı Olmanın Faydaları (2012)
    • Salgın (2011)
    • Scott Pilgrim Dünya'ya Karşı (2010)
    • Selah and the Spades (2019)
    • Sleuth (2007)
    • Soysuzlar Çetesi (2009)
    • Speed Racer (2008)
    • Starlet (2012)
    • Şanslı Slevin (2006)
    • Tabanca (2005)
    • Tenet (2020)
    • Tek Başına Bir Adam (2009)
    • Tinker Tailor Soldier Spy (2011)
    • Ve Perde: Sils Maria (2014)
    • Whiplash (2014)
    • Wolverine 3D (2013)
    • Yenilmezler (2012)
    • Yılın Kadını (1942)
    • Ziyaretçiler (2008)
  • Röportajlar
    • Béla Tarr
    • Ben Affleck
    • Carlos Reygadas
    • Gaspar Noé
    • Jessica Chastain
    • Jim Sheridan
    • Kati Outinen
    • Morgan Freeman
    • Rutger Hauer
    • Steven Soderbergh
    • Tsai Ming-Liang
    • Volker Schlöndorff
  • Yönetmenler
    • Aleksei German
    • David Lynch
    • Jean-Luc Godard
    • Jim Jarmusch
    • Luc Besson
    • Stanley Kubrick
    • Steven Spielberg
  • Klasikler
    • Branded to Kill (1967)
    • Double Suicide (1969)
    • Katil Doğanlar (1994)
    • King Kong (1933)
    • Maymunlar Cehennemi (1968)
    • Performance (1970)
    • Tatlı Hayat (1960)
  • Diğer yazılar
    • Oscar >
      • 74. Altın Küre tahminleri
      • 75. Altın Küre aday tahminleri
      • 76. Altın Küre tahminleri
      • 77. Altın Küre tahminleri
      • 78. Altın Küre aday tahminleri
      • 78. Altın Küre tahminleri
      • 73. Bafta aday tahminleri
      • 74. BAFTA ödül tahminleri
      • 27. SAG aday tahminleri
      • 92. Oscar tahminleri
      • 27. SAG tahminleri
      • Oscar 2021 Belgesel Kısa Listesi Tahminleri
      • 2021 National Board of Review tahminler
      • 79. Altın Küre aday tahminleri
      • 2022 Kısa Liste Tahminleri
      • 79. Altın Küre tahminleri
      • 2022 Meslek Birlikleri aday tahminleri
      • 75. Bafta aday tahminleri
      • 28. SAG tahminleri
      • 2022 Indie Spirit Tahminleri
      • 2022 DGA tahminleri
      • 75. BAFTA ödül tahminleri
      • 2022 PGA+WGA tahminleri
      • 94. Oscar tahminleri
      • 32. Gotham ödül tahminleri
      • 32. EFA ödül tahminleri
      • 80. Altın Küre aday tahminleri
      • 2023 Kısa Liste Tahminleri
      • 80. Altın Küre tahminleri
      • 29. SAG aday tahminleri
      • 33. PGA aday tahminleri
      • 76. Bafta aday tahminleri
    • Dosyalar/En İyiler listeleri >
      • 2019'un En İyi 20 Yerli Filmi
      • 2019'un En İyi 50 Yabancı Film (Vizyon)
      • 2019'un En İyi 15 Netflix Filmi
      • 2000-2010 arası en iyi 10 müzikal
      • 2010'ların En İyi 30 Yerli Filmi
      • 2010'ların En İyi 15 Spor Filmi
      • 2010'ların En İyi 15 Müzikal Filmi
      • 2010'ların En İyi 18 Western'i
      • 2010'ların En İyi 16 Aksiyon Filmi
      • 2010'ların En İyi 25 Gençlik Filmi
      • 2010'ların En İyi 30 Belgeseli
      • 2010'ların En Özgün 35 Aşk Filmi
      • 2010'ların En Özgün 30 Animasyonu
      • 2010'ların En iyi 40 Fantastik Filmi
      • 2010'ların En iyi 50 Suç Filmi/Neo-Noir'ı
      • 2010'ların En iyi 60 Korku Filmi
      • 2010'ların En Özgün 75 Bilimkurgu Filmi
      • 2010'ların En Özgün 50 Komedi Filmi
      • 2016'nın En İyi 35 Yabancı Filmi
      • 2016'nın En İyi 15 Yerli Filmi
      • 2015'in En İyi 35 Yabancı Filmi
      • En İyi 15 Hapishane Filmi
      • En İyi 10 Seçim Filmi
      • En İyi 15 müzisyen biyografisi filmi
      • 2020'nin En İyi 15 Yerli Filmi
      • 2020'nin En İyi 15 Yabancı Filmi (Fiziksel Vizyon)
      • Kabuslar Evi Mini Dizisi
      • 2020'nin En Zayıf 70 Yabancı Filmi
      • 2021'in En İyi 30 Yabancı Dijital Filmi
      • 2021'in En İyi 20 Yabancı Sinema Filmi
      • 2021'in En İyi 15 Yerli Filmi
      • 2022'nin En İyi 30 Amerikan Filmi
      • 2022'nin En İyi 70 Uluslararası Filmi
    • Festivaller >
      • Berlin / 2017 Jüri İzlenimleri
      • Cannes / 2009 - 3
      • Toronto / 2010 - 2
    • Bize de bekleriz >
      • Doomsday (2008)
      • Bize de bekleriz: Hansel ve Gretel (2007)
      • Bize de bekleriz: High Art (1998)
      • Bize de bekleriz: Margaret (2011)
      • Bize de bekleriz: Miracle at. St Anna (2008)
      • Bize de bekleriz: Predestination (2014)
      • Rocket Science (2007)
      • Bize de bekleriz: Somersault (2004)
      • Bize de bekleriz: Sugar (2008)
      • Bize de bekleriz: Super (2010)
      • The Brøken (2008)
      • Bize de bekleriz: Vinyan (2008)
    • Sürpriz DVD >
      • Napoleon Dynamite (2004)
  • İletişim

KIŞKIRTICI YÖNETMENLİK, YARIM BAŞARI

ımdb

16/01/2015 - Habertürk

FİLMİN NOTU: 4.8

Resim
Genç bir baterist ile gıcık bir öğretmenin iletişimine odaklanan “Whiplash”, Damien Chazelle gibi müzik-sinema ilişkisinden farklı bir estetik çıkarma, bir koreografi yaratma arzusundaki yönetmeniyle heyecan aşılıyor... Hedeflerine ulaşmak isterken film gramerinin en temel kurallarına sıkışsa da, ses miksajı-ses kurgusu birlikteliğinin bıraktığı lezzetli anlarla ve J.K. Simmons’ın karakter kavrama becerisiyle ayakta kalıyor.  

Yedinci sanatta öğretmen-öğrenci ilişkisi filmlerini biliriz. Bu konuda genelde duygusal öğeler öne çıksa da, siyasi, romantik ve müzikle ilişkili denemeler de olmuştur. Amerikan bağımsız sinemasında Anna Boden-Ryan Fleck ikilisinin “Yarım Öğretmen”i (“Half Nelson”, 2006) bu alanda son yıllarda üretilmiş en başarılı filmdir. 2014’ün Sundance Film Festivali galibi “Whiplash” (2014) olabildiğince fiyakalı durarak bu tahta kurulmaya çalışıyor. Ama müzik-sinema ilişkisi söz konusu olduğunda “Kalbini Dinle” (“August Rush”, 2007) kadar becerikli bir güncel denemeye dönüşemiyor. 

Bir caz trompetçisinin siyah-beyaz çekilmiş olağandışı yolculuğunu perdeye taşıyan “Guy and Madeleine on a Parc Bench”in (2009) yönetmeni Damien Chazelle, ikinci uzun metrajında 2.35:1 oranında stilize bir denemeye imza atıyor. New York’taki bir konservatuvarda Miles Teller (Andrew) ile J.K. Simmons (Fletcher) arasındaki hırs, toyluk, güç, küçük düşürme, irade ve daha nicesini bulunduran psikolojik çekişmeye, eğitim sürecine bakıyor.

‘BÜTÜN O CAZ’LA AKRABALIK BAĞLARI 

Girizgahta müzik okulunun bir odasında bateristlik kariyerini icra edecek, özgüven eksikliği taşıyan Andrew’u görüyoruz. Uzaktan alınan genel planla beliren bir yalnızlık portresi bu sanki… Devamında içeriye girmemizle ‘halüsinasyon mu, gerçek mi?’ dedirten, söylediği şeylerin her hecesine dikkat eden ‘caz ustası öğretmen’ dikiliyor karşımıza. ‘Böyle yap, şöyle yap’ diyen, sonrasında ise kaybolup bir anda yeniden belirebilen bu ‘dediğim dedik’ adam sinir bozucu, herkesin tüylerini diken diken ediyor.

Andrew ve Fletcher gerçek gibi duran bir usta-çırak ilişkisinin iki bireyiler. Yönetmen de onları kavrama adına aslında dramatik açıdan bildik sinema numaralarıyla yola çıkıyor. Elbette araya giren kararma-açılma efektleri, ‘sahne korkusu’nu yansıtırken, yavaş yavaş açılan ışıkları, karanlığı beyaza doğru götürme arzusunu besliyor. Hip hop kurgunun yer yer devreye girmesi Bob Fosse’un “Bütün O Caz”daki (“All That Jazz”, 1979) karamsarlığını ortaya koyuyor. Zaten “Whiplash”in dokusu, Fosse’un filminin perdelerle ilişki kuran iç mekan atmosferini ve renk paletini akla getiriyor. 

GRAMERİN EN TEMEL KURALLARINDA KALIYOR

Ama film, 70’lerde çekilse anlayabiliriz. Andrew’u sınıfta herkesin ortasında rezil ederken bizi de sinir krizine sürüklemenin albenisi bütüne yayılamıyor. “Rififi” (“Du Rififi Chez Les Hommes”, 1950) izlemeye gidilen sekansın, onun devamında bir kız arkadaş edinme hamlesinin ve Nicole adlı karakterin yapaylığı gözlerden kaçmıyor. 

Chazelle, sanki ‘gergin olunca yakın plan alınır’, ‘yaralı olunca bakış açısı planı alınır’, ‘psikoloji bozulunca ara veya detay plan attırırız’ gibi çok basit şeylerin üzerine gidiyor bir yerden sonra. Sinema dilinin en temel kurallarında tıkanıp kalıyor. Gelenekselin dışına çıkacak esnekliği sergileyemiyor. Film gramerinden kendi payına olgun bir koreografi, bir kurgu bütünü, bir görsel yapı çıkartamıyor.

STİLİZE ESTETİK AMACINA ULAŞIYOR MU? 

İlk kez film izlemiş kişileri hedeflerken Leone, Mann gibi benzer estetiği yapan yönetmenlerle yarışamıyor. Usta-çırak ya da öğretmen-öğrenci ilişkisinde açı-karşı açı tekniğini yansıtmak plan-ölçek kullanımı açısından değersiz değil. Detay ve ara planlar bir ahenge sahip. Ama bu temelin inşa süreci için çok uğraşılmamış. Böyle olunca da iyi niyetine karşın ana omurgasında sorunlar yaşayan ve kimi hamleleri basit durabilen bir eser ürüyor.

Sözgelimi ‘ana karakterin başarı hikayesini anlatırken ‘öznel’ durma arzusuna karşın onun yer almadığı sınıf sahneleri nasıl açıklanabilir?’, ‘her şeyi bilinçli olarak dağınık hale getirmek bir çözüm olabilir mi?’ gibi sorular tartışmaya açık. “Whiplash”, bir şarkıdan yola çıkarken öğretmen-öğrenci ilişkisi filmleri arasına, bunların müzik okulu versiyonu olarak ekleniyor. Sanki “Trompetli Adam” (“Young Man With a Horn”, 1950), “Bird” (1988) gibi klasik caz müzisyeni biyografilerine başka bir şekil veriyor.

J.K. SIMMONS VE SES ÇALIŞMASI 

J.K. Simmons, tecrübeli, gıcık ve rezil etme potansiyeline sahip öğretmeni ise ders verme adına her harfini, yaptığı her şeyi düşünerek perdeye yansıtıyor. Hiçbir es vermeden kalıcı monologlarla, ses tonuyla o sinir olunan suratıyla aklımıza kazıyor. Kellik bir yana ağlamaya kadar uzanan otoriter bakış, kendi başına gitseydi “Whiplash” daha tutarlı durabilirdi.

Bu haliyle Miles Teller’ın üzerine kurulu ve seyirciyi hedefleyen geleneksel bir başarı-irade hikayesinin göstermelik samimiyetinin ötesine geçemiyor. Kulağımızı sağır etme potansiyeline sahip detaycı ses miksajı ve ses kurgusu çalışması ise enfes! Başta büyük prodüksiyonlarda çalışmış ses kurgucusu Lauren Hadaway olmak üzere bütün ses departmanı işine çok iyi çalışmış. Kurgucu da buna destek olmuş.


Powered by Create your own unique website with customizable templates.